De Samenwerkende Gelderse Bibliotheken (SGB) voorzien samen met Rozet en Rijnbrink de twee miljoen inwoners van Gelderland in een plek om alle inwoners kennis te laten maken met literatuur, kunst, cultuur en erfgoed en ook in een plek voor formeel en non-formeel leren. Het is de gezamenlijke ambitie om ervoor te zorgen dat iedereen taalvaardig is, digitaal kan meekomen en de kans heeft zich een leven lang te ontwikkelen. Maar ook om velen in Gelderland te bereiken met ‘Het verhaal van Gelderland’. De SGB, Rozet en Rijnbrink doen dat aan de hand van het Gelders Model.

De SGB, Rozet en Rijnbrink hebben al een jarenlange samenwerking. Deze samenwerking wordt nu verder versterkt met het Gelders Model. De Gelderse partners, Hetty van de Weg (voorzitter SGB), Jenny Doest (directeur-bestuurder Rozet) en Bernard Fransen (bestuurder Rijnbrink) vertellen over de totstandkoming van het Gelders Model en de meerwaarde.

“We werken natuurlijk al jaren samen, maar met het Gelders Model kunnen we nog meer het hoofd bieden aan de maatschappelijke opgaves waar we voor staan vanuit de landelijke netwerkagenda”

De bibliotheek speelt een centrale rol in de samenleving

De wereld verandert snel, mede dankzij de coronapandemie zijn we in een extra stroomversnelling geraakt. Wat opvalt is dat bibliotheken nu nog meer dan ooit onmisbare voorzieningen zijn. “Je ziet dat de functie van de bibliotheek op maatschappelijk vlak steeds meer herkend en gebruikt wordt. Het is een plek waar mensen naar toe kunnen voor hulp, een ontmoeting of het verruimen van de geest. In die zin zijn de bibliotheken, samen met andere maatschappelijke organisaties, een spin in het web. We komen steeds meer in het centrum van de samenleving te staan”, vertelt Bernard.

Een gezamenlijke Gelderse bibliotheekagenda

Het Gelders Model is een Gelderse afgeleide van de (landelijke) bibliotheekagenda. “We werken vanuit de landelijke thema’s, waaronder zorgen voor een geletterde samenleving, participatie in de informatiesamenleving en een leven lang leren. Daar voegen wij het thema ‘Typisch Gelders’ aan toe, om het verhaal van Gelderland te vertellen”, vertelt Hetty. Daar haakt Jenny op in: “Gelderland heeft echt een enorm rijke geschiedenis. Via de bibliotheken is het mogelijk om deze historie op aansprekende en inspirerende wijze met de Gelderlander te delen. Het Gelders Model stelt ons nog beter in staat om alle Gelderlanders bijvoorbeeld te laten kennismaken met de schat aan historie uit het Erfgoedcentrum van Rozet.”

Iedereen in zijn kracht

Hetty vertelt over de meerwaarde van het model: “Met het Gelders Model hebben we onszelf heruitgevonden. Het gaat over hoe we optrekken met elkaar in Gelderland en wat ieders rollen en taken zijn.” Jenny benadrukt dit: “Met het Gelders Model zetten wij iedereen in zijn kracht. Aan de basis staat waar iedereen afzonderlijk goed in is.” “Krachtenbundeling zorgt voor effectievere inzet van financiële middelen en capaciteit om ons aanbod zo goed mogelijk te laten aansluiten op de behoefte van de Gelderlander. En daar is het natuurlijk allemaal om te doen”, vertelt Bernard. Volgens Jenny is het Gelders Model misschien zelfs wel de meest efficiënte wijze om overal boeken en andere vormen van educatie aan te kunnen bieden. “We werken natuurlijk al jaren samen, maar met het Gelders Model kunnen we nog meer het hoofd bieden aan de maatschappelijke opgaves waar we voor staan vanuit de landelijke netwerkagenda”, licht Bernard toe.

Geletterde samenleving

Een grote en belangrijke maatschappelijke opgave waar we voor staan is de aanpak van laaggeletterdheid. In het Gelders Model vertaalt Rijnbrink de landelijke aanpak en verkent Rozet de mogelijkheden binnen Gelderland. Ook de lokale bibliotheken zorgen ervoor dat het aanbod zo goed mogelijk aansluit bij wat er speelt binnen de gemeenten”, vertelt Bernard. Jenny vult aan: “Omdat ruim 60% van de laaggeletterden gewoon werkt, kijken we bijvoorbeeld naar een andere benadering van werkgevers. Alle kennis en ervaring die we hieruit halen, delen we met zowel Rijnbrink als de Samenwerkende Gelderse Bibliotheken.”

Participatie in de informatiesamenleving

Digitalisering en technologie hebben een steeds grotere impact op vrijwel alle domeinen van ons leven. De burger die niet in staat is om digitale middelen te gebruiken, kan niet of minder goed meedoen in de samenleving. “Het is belangrijk dat iedereen kan meedoen en profiteren van digitalisering. Het is bijvoorbeeld van groot belang als het gaat om werken, sociaal functioneren en contact met de e-overheid. Als Rijnbrink ondersteunen we bijvoorbeeld door goede voorbeelden te delen met de lokale bibliotheken”, vertelt Bernard.

Leven lang leren

Hetty ziet ‘Een leven lang leren’ als de essentie van het bestaan van de bibliotheek. “Ontwikkelingen gaan in deze tijd zo hard. Leren gaat niet meer alleen maar over de kennis die je opdoet tijdens het volgen van onderwijs. Alle lokale bibliotheken bieden voor iedereen een openbare, veilige en laagdrempelige plek om te leren en ontwikkelen. Met het Gelders Model kunnen we nog meer dan eerst verschillende vormen van leren aanbieden, zodat iedere Gelderlander op zijn eigen manier mee kan blijven doen.”

Typisch Gelders

“Als Rozet hebben we een prachtig netwerk om erfgoed een podium te geven. We willen ‘Het verhaal van Gelderland’ zichtbaar maken in de hele provincie. Als gecombineerde instelling hebben we verschillende kanalen om het wetenschappelijk onderbouwde verhaal te vertalen naar taal, kunst of theater, muziek en dans. Samen met het Erfgoed Gelderland werken we hard aan het verder uitzetten van het Gelders verhaal naar andere bibliotheken en onderwijsorganisaties”, vertelt Jenny.

Hetty sluit het gesprek af met een mooie conclusie: “Onze rol is niet meer alleen uitleen. De maatschappelijk-educatieve opgave is veel groter geworden. We zijn een gewaardeerd partner en een basisvoorziening binnen onze gemeenten en daarbij helpt het Gelders Model.” 

Bekijk de doelstellingen voor 2024 >