TRENDS

Reactiefase

Er ontstaan tegenkrachten. De werkelijkheid blijkt weerbarstiger dan gedacht. Concurrerende technieken of verdienmodellen zijn krachtig. Men ervaart iets minder noodzaak om wat te doen met deze ontwikkeling.



Ontstaansfase_26

Fake news

Ontstaansfase_25

Freemium

Ontstaansfase_27

Thuiswerken

Ontstaansfase_28

Polarisatie

Reactiefase_39

Glokalisering

Ontstaansfase_29

Woke

Ontstaansfase_30

Netwerksamenleving

Ontstaansfase_31

Herwaardering collectieve sector

Reactiefase_40

Netflixisering

Reactiefase_41

Hybride leren



  • Fake news

     

    Donald Trump, de vorige president van de Verenigde Staten, maakte ‘fake news’ en ‘alternative facts’ tot een begrip. Natuurlijk was al langer bekend dat er via Facebook en andere sociale media allerlei vormen van desinformatie verspreid worden. Trump was echter de eerste van ‘de gevestigde democratische orde’ die meedeed met het verspreiden ervan. Hij betichtte zelfs onafhankelijke journalisten van het verspreiden van complottheorieën. Helder is dat in internetbubbels eigen waarheden kunnen ontstaan die geen wetenschappelijke onderbouwing kennen. Toch valt de hoeveelheid desinformatie mee in Nederland, blijkt uit een rapport van het Rathenau-instituut. De coronapandemie heeft ons geleerd hoe belangrijk het is om betrouwbare informatie te hebben. Het Rathenau-instituut schrijft hierover: “Niettemin kent het Nederlandse publieke debat ook polarisatie rond bepaalde maatschappelijke vraagstukken. Vooralsnog draagt desinformatie daar weinig aan bij. Maar de technologie ontwikkelt zich snel en mediawijsheid in Nederland blijft achter. Waakzaamheid blijft nodig.” Bibliotheken kunnen hier met programma’s rond informatievaardigheden een cruciale rol spelen.


    Meer lezen? Klik hier 

Foto in kolom - 3:2 verhouding

Ontstaansfase_154
  • Thuiswerken

     

    Als de coronacrisis ons één ding heeft geleerd, is het wel dat grote groepen in staat zijn om thuis te werken. Files verdwenen en digitale mogelijkheden werden omarmd. Vergaderzalen bestonden plotseling uit virtuele ruimtes waar we op de achtergrond ieders zolderkamertje zagen. Het beeld van thuiswerken is radicaal veranderd. Het blijkt op veel grotere schaal toepasbaar, maar we hebben ook de keerzijde ervaren van gebrek aan echt sociaal contact. Toch zal thuiswerken niet meer teruggaan naar de situatie van vóór corona. Dat betekent dat grotere groepen medewerkers flexibeler worden in hun dagbesteding en dat de grens tussen werk en privé nog diffuser zal worden. Deze trend heeft zowel effect op de bibliotheken als werkgever als op de bibliotheken als dienstverlener. Als werkgever moeten we nadenken hoe we goed omgaan met het thuiswerken. Als dienstverlener betekent het dat straks misschien nog meer mensen komen werken in de Bibliotheek en dat mensen flexibeler worden in hun dagbesteding.

    Meer lezen? Klik hier 


  • Freemium

     

    Op internet is het een bekend fenomeen: Freemium- en Premium-abonnementen. Een gratis abonnement met beperkte functionaliteit en betaalde abonnementen of aanvullende diensten om rendabel te zijn. Ook bibliotheken experimenteren met dit model. De Boekenberg startte in 2017 met een experiment met een gratis abonnement voor 18 tot 30-jarigen. Wat bleek? Het verval dat normaal optrad omdat 18-jarigen moesten gaan betalen werd gestopt, soms kwamen al afgehaakte jongeren weer terug en men kwam, naast voor het lenen van materialen, ook voor andere zaken naar de Bibliotheek. Overigens ligt er een BTW-gevaar op de loer bij dit model. Als eigen inkomsten van bibliotheken teveel wegvallen kan BTW-verrekening voor de hele sector ter discussie komen. Een flink aantal bibliotheken onderzoeken dit model nu en volgen de Boekenberg met meer dan gemiddelde belangstelling.

     

    Meer lezen? Klik hier 

Ontstaansfase_156

Ontstaansfase_158
  • Polarisatie

     

    Veranderende opvatting in de samenleving en afnemend vertrouwen in de klassieke politiek en media leiden tot een verdere polarisatie in Nederland. We zien dit terug in de Zwarte Pietendiscussie of het recht doen aan de zwarte bladzijde in onze geschiedenis rond de slavernij. Populistische partijen positioneren zich door zich bij discussies over Zwarte Piet, vuurwerk of de invoering van een vrije dag voor het Suikerfeest te gedragen alsof er iets wordt ‘afgepakt’ van de gewone burger. Feitelijk is onze samenleving gewoon in beweging en die beweging geeft een gevoel van discomfort. Voor sommigen kan de verandering niet snel genoeg gaan, anderen willen de verandering juist niet en verharden in hun standpunt. Driekwart van de Nederlanders vindt dat de meningsverschillen over maatschappelijke kwesties in Nederland toenemen. Dat meldt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in het rapport 'Burgerperspectieven 2019'. Sommige bibliotheken spelen op deze trend in met de Human Library waarbij je met iemand in gesprek kunt gaan die ‘anders’ is dan jijzelf. Op dit punt liggen zeker kansen maar het kan een dun koord zijn. Voor je het weet, ben je zelf onderwerp van de discussie.

     

    Meer lezen? Klik hier 


  • Glokalisering

     

    Glokalisering is een term die al wat jaartjes meegaat en die zijn verre oorsprong vindt in het motto: ‘Think global, act local’. Het was een slogan van de milieubeweging eind jaren ’60 van de vorige eeuw. Maar met de opkomst van internet kreeg het begrip glokalisering vorm. Door internet werd wereldwijd handelen en communiceren een fluitje van een cent. Internetreus AliBaba werd opeens de concurrent voor de lokale Winkel van Sinkel. Het schakelen tussen wereldwijd en lokaal acteren komt daardoor nadrukkelijker in beeld. Wie koopt bij online winkels, draagt bij aan verschraling van lokale voorzieningen. De vraag is van welke gemeenschap je nog onderdeel uitmaakt: de lokale of de wereldwijde? En veel mensen willen ook een fysieke gemeenschap dichtbij hebben. Een andere trend: ‘the 3rd place’ speelt hier weer op in: een publieke ruimte waar je elkaar kunt treffen. Bibliotheken en aangrenzende instellingen moeten langs beide assen acteren: zowel inzetten op lokale verbinding, maar de ogen niet sluiten voor het landelijke of het wereldwijde. En deze ook weer verbinden. Denk bijvoorbeeld aan Tegenlicht Meetups die landelijke uitzendingen kennen via tv en internet en lokale debatavonden die daarop volgen. 

     

    Meer lezen? Klik hier 

Ontstaansfase_159

Ontstaansfase_160
  • Woke

     

    Woke, een term die je sinds een jaar overal tegenkomt. Arjen Lubach maakte er zelfs al satire van. De meest voorkomende betekenis van de term woke is ‘iemand die alert en maatschappelijk bewust is’. Dit toenemend bewustzijn over maatschappelijke verschillen zagen we in Nederland rond de soms felle discussies over #MeToo, Zwarte Piet of de omgang met ons koloniale verleden. Maar het gaat verder dan dat. Het gaat ook over genderidentiteit, feminisme, seksualiteit, kapitalisme en milieu. Woke is een blijverdje, zoveel is wel duidelijk. Ook bibliotheken kregen op dit punt al media-aandacht rond de Zwarte Pietboeken. Maar het is breder dan dat. Voor bibliotheken geldt dat je zowel in de dienstverlening als in je bedrijfsvoering inclusiever moet acteren. Van collectie en programmering tot personeelsbeleid en beleidsteksten.

     

    Meer lezen? Klik hier 


  • Netwerksamenleving

     

    Nederland was lang ingericht langs de lijnen van verschillende zuilen: socialisten, katholieken, protestanten en liberalen. Elke zuil kende zijn eigen clubs en verenigingen. Met het wegvallen van deze zuilen zijn nieuwe verbindingen ontstaan. Het individu moet zijn eigen netwerk organiseren. En ook voor bedrijven en instellingen geldt dat commerciële of maatschappelijke opgaven steeds vaker om samenwerking vragen. Ook overheden realiseren dit zich steeds vaker en ‘ontschotten’ verschillende beleidsterreinen. Ze zoeken naar nieuwe integrale vormen van beleidssturing. Bibliotheken en aangrenzende instellingen zijn voorlopers op dit gebied met hun programmatische aanpak rond maatschappelijke en educatieve uitdagingen. Wie denkt dat we er al zijn, bedriegt zichzelf. Deze trend zal de komende jaren nog veel verder doorzetten. Zeker als de financiële middelen afnemen, blijven hier veel kansen liggen. Investeer dus in het managen van samenwerking.

     

    Meer lezen? Klik hier 

Ontstaansfase_161

Reactiefase_170
  • Herwaardering collectieve sector

     

    Meer geld voor leraren, applaus en een bonus voor de zorgsector en een onderzoek hoe de menselijke maat weer terug kan komen bij de Belastingdienst. Nadat de afgelopen decennia vooral efficiency centraal heeft gestaan, komt er nu weer meer oog voor kwaliteit. De aandacht voor ouderen bleek onvoldoende, de onderwijsprestaties rond rekenen en taal liepen achter en bij de Belastingdienst werd met steeds minder mensen en met steeds meer algoritmes gewerkt. De coronacrisis heeft deze herwaardering versterkt. Bibliotheken profiteren van deze herwaardering door aandacht voor de nieuwe programma’s van de Bibliotheek rond digitale inclusie, laaggeletterdheid en een Leven lang ontwikkelen. De sector als geheel slaat echter niet de handen ineen en maakt geen gezamenlijke vuist. Het kan daardoor zijn dat deze trend onder druk van een aanstaande financiële crisis gesmoord wordt.

     

    Meer lezen? Klik hier 


  • Netflixisering

     

    Netflix, ooit ontstaan als een verhuurplatform van dvd’s, is nu de grootste on-demand streaming videodienst. Er zijn al meer dan 109 miljoen abonnees over meer dan 190 landen. Netflixisering betekent dan ook altijd online toegang tot content, op al je apparaten. Tips voor gelijksoortig aanbod op basis van je gekeken content. Doel is dan ook om je via gebruik van algoritmes zo lang mogelijk gebruik te laten maken van de dienst. De relevantie voor bibliotheken en aangrenzende instellingen? Dat is deze: lezers, kijkers en luisteraars zien dit type dienstverlening als norm. Het gemak van telkens maar weer nieuwe lees-, kijk- of luisterideeën voorgeschoteld krijgen. Men volgt graag het algoritme van het eigen gedrag. De voorzichtige houding van bibliotheken op dit punt, vaak verwijzend naar de AVG, kan op lange termijn flinke gevolgen hebben voor het gebruik. Aan de andere kant: ook de algoritmes zijn niet zaligmakend en kunnen leiden tot fuikgedrag zodat je nooit meer buiten je eigen bubbel komt.

     

    Meer lezen? Klik hier 

Reactiefase_171

Reactiefase_172
  • Hybride leren

     

    Wordt ook nog wel vaak aangeduid als ‘blended learning’. Het is een verrijking van het ouderwetse klassikale onderwijs van vóór het bestaan van internet. Het heeft een enorme impuls gekregen door digitale mogelijkheden. Blended learning bestaat uit een mengvorm van fysieke en ICT-gebaseerde onderwijsactiviteiten, leermaterialen en tools. De beide soorten leeractiviteiten versterken elkaar. Leren wordt veel meer tijd- en plaatsonafhankelijk. Leren hoeft niet meer alleen op school plaats te vinden of zelfs voor het merendeel niet. Met inzet van MOOCS, e-learnings en webinars kun je je zelfs afvragen of een instituut als ‘school’ niet heruitgevonden moet worden. De Bibliotheek kan hiermee een plek krijgen als instelling voor een Leven lang ontwikkelen. Aanbieders als GoodHabitz, Skillstown en Soofos bieden al veel e-content voor leden en de vele fysieke cursussen in de bieb versterken dit aanbod. Nu nog met alle bibliotheken samen een mooie mix van fysiek en digitaal leren maken en dat als merk uitdragen.

     

    Meer lezen? Klik hier 


Reactiefase

Klik op het menu voor de inhoud.

Gebruik de pijlen aan de zijkant om door het magazine te bladeren.
Loading ...